گیلان؛ و این‌بار توسعه زمین منظرگردی

حمل و نقل ریلی یکی از مهم‌ترین گام‌ها در توسعه زمین منظر گردی برای گردشگری پایدار است و امروز، نخستین قطار گردشگری گیلان از پایتخت حرکت خود را آغاز کرده تا صنعت گردشگری استان را این‌بار، با گردشگری طبیعت‌محور، در مدار توسعه قرار دهد.

جارستان:صنعت گردشگری امروزه منبع درآمد خوبی برای شماری از کشورهاست؛ در ایران نیز بدلیل جاذبه ها و ویژگی های خاص هر استان می توان با استفاده از ظرفیت ها، بسیاری از توجه ها را به خود جلب کند.
گیلان با مواهب طبیعی و چشم اندازهای بی بدیلی که در کالبد جسم، جان تازه ای می بخشد؛ سالانه با افزون بر ۳۰ میلیون گردشگر، جزو پنج مقصد اول گردشگری کشور است و بر این اساس مدیران استان طی سال های اخیر اهتمام داشته اند تا با استفاده از ظرفیت ها و آماده کردن زیر ساخت هایی همچون تجهیز تعدادی از سواحل، احداث واحدهای بوم‌گردی و امروز راه‌اندازی قطار گردشگری ، به این صنعت و افزایش درآمد منطقه و مردم رونق بخشند.
نیمه اسفندماه سال گذشته راه آهن قزوین – رشت با حضور رئیس جمهوری به طور رسمی افتتاح شد. این خط ریلی از ایستگاه سیاه چشمه در شمال غرب قزوین و قبل از شهر تاکستان از خط آهن اصلی تهران – تبریز منشعب شده و با گذر از روستاهای کوهین و شیرین سو در محدوده شهرهای لوشان، منجیل، رودبار، رستم آباد و امامزاده هاشم ادامه مسیر داده و به ایستگاه رشت می رسد. 
راه آهن قزوین – رشت ۵۳ تونل به طول ۲۲ کیلومتر دارد؛ همچنین بزرگترین پل راه آهن کشور به طول یک هزار و ۴۳۰ متر روی سد منجیل ساخته و برای احداث این خط ریلی حدود ۹ کیلومتر پل بزرگ و ۲۲ میلیون متر مکعب خاکبرداری و خاکریزی شده است. 
سوت قطار امروز متفاوت در گیلان شنیده می شود چراکه مسافران خاصی دارد که نه برای کارهای اداری و نه دید و بازدید اقوام ، بلکه صرفاً قطار را برای مشاهده بخشی از جاذبه های مسیر ریلی این استان انتخاب کرده اند؛ نوعی از گردشگری که از آن به عنوان گردشگری ریلی یاد می شود.
بنا به تعاریف دانشگاهی؛ گردشگری راه‌آهن مجموعه گردش‌هاییست که در آن قطار و راه‌آهن فقط وسیله حمل‌ونقل و جابه‌جایی به حساب نمی‌آید، بلکه خود راه‌آهن، زیبایی‌های بناها و مسیر آن، تاریخ ساخت خط سراسری، فرهنگ و تاثیرات اجتماعی شکل گرفته در اطراف آن و هرچه به خط‌ آهن، ایستگاه، تجهیزات و قطار مربوط می‌شود؛ موضوع اصلی گردشگری است.
امروز نخستین قطار گردشگری گیلان از تهران راهی این استان شد؛ این قطار که به عنوان تور یک روزه ریل گردی از تهران حرکت کرد، از روی پل ها، کنار بناها و داخل تونل هایی که مهم هستند، با سرعت کمتر عبور می کند تا گردشگران بتوانند عکس ها و فیلم های مود علاقه خود را تهیه کنند. 
در ادامه مسیر، قطار در ایستگاه سراوان متوقف می شود و بعد از آن، مسافران با اتوبوس از موزه میراث روستایی گیلان بازدید می کنند و سپس با اتوبوس به سمت مجموعه شاه عباسی حرکت کرده و ضمن بازدید از این مجموعه، استراحتی نیز آنجا دارند. 
بعد از آن نیز گردشگران سوار قطار می شوند و در ایستگاه منجیل متوقف و پیاده و در نهایت از دریاچه و بازارچه منجیل بازدید می کنند و به تهران باز می گردند. 
ظرفیت این قطار ۳۰۰ نفر است؛ حرکت آن از تهران ساعت شش صبح و بازگشت از سراوان به پایتخت، ساعت ۱۷ اعلام شده است. 
مقرر شده پس از راه اندازی، حرکت این قطار گردشگری هفته ای یک بار، پنجشنبه و یا جمعه ها ادامه یابد. 

** ضرورت برنامه ریزی برای نقشی آفرینی موثر گردشگری در اقتصاد محلی
مدرس دانشگاه های استان در حوزه گردشگری روز پنجشنبه در گفت وگو با ایرنا، این قطار گردشگری را به فال نیک گرفت و گفت: گردشگری ریلی وقتی موجب رونق صنعت گردشگری می شود که ضمن تنوع بخشی به خدمات و ارائه کیفی به گردشگران، بتواند درآمد حاصل از هر سرانه گردشگر را نیز افزایش دهد. 
نیما محمدی افزود: راه اندازی راه آهن در کنار سایر روش های حمل و نقل و تنوع بخشی به جا به جایی مسافر و افزوده شدن به راه های دسترسی استان در مجموع اقدام مثبتی است اما صرف این مسئله نمی تواند به اقتصاد گردشگری استان کمک کند. 
وی اضافه کرد: اگر ورود گردشگر به استان بدون برنامه ریزی و به صورت انبوه اتفاق بیفتد، در کوتاه مدت می تواند آفت هم باشد چرا که در حال حاضر ما از نظر ورود گردشگر به لحاظ کمی، در وضعیت خوبی هستیم اما بایستی با برنامه ریزی و ارائه خدماتی بهتر در موضوعاتی همچون زمان رسیدن، کیفیت واگن ها و شناسایی نیازها، این امر را کیفی کنیم. 
به گفته محمدی، اگر برای گردشگر و گردشگری استان برنامه ریزی نشود ، در زمان پیک مسافر ، فقط انبوهی از مسافر به داخل استان هدایت شده بدون اینکه درآمد حاصل از سرانه هر گردشگر را افزایش دهد و نقشی در اقتصاد محلی این منطقه داشته باشد.

** گردشگری ریلی؛ ایجاد ارتباط بصری مسافران با زیبایی های گیلان 
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی گیلان نیز گردشگری ریلی را خبر فرخنده ای دانست که موجب رونق و گردش اقتصادی در حوزه گردشگری و صنایع وابسته می شود. 
همایون کاوه روز پنجشنبه در گفت وگو با ایرنا به خبرنگار ایرنا افزود: قطار گردشگری ریلی موجب ایجاد شغل های جدید و توسعه اقتصادی بر اساس دیدگاه های گردشگری پایدار خواهد شد و مسیر قطار گردشگری گیلان بسیار زیباست و با تنوع منطقه و چشم اندازهای بدیع برای تعداد زیادی از مسافران، جذاب بوده و ارزش بصری بسیار بالایی دارد. 
وی اظهار کرد: مناظر متنوع در دو سوی خط آهن و مسیر قطار گردشگری مورد جلب توجه مسافران می شود و مشاهده مناظر از پنجره های گشوده قطار امکان ایجاد ارتباط بصری و بهره مندی از زیبایی های متنوع گیلان برای مسافران را فراهم خواهد کرد. 
به گفته کاوه ، از آنجایی که مسافران قطار به خصوص گردشگران بسیار بیشتر از خودروهای شخصی و اتوبوس ها امکان بهره مندی از ارزش های ارزنده بصری طبیعی و محیط زیست گیلان را دارند، بدون دغدغه و نگرانی از تصادفات جاده ای می توانند از مناظر متنوع و چشم اندازهای بسیار زیبای قطار با تمرکزی بیشتر بر محیط ، حظ بصری ویژه ای ببرند به همین دلیل قطار گردشگری گیلان امکان دسترسی مستقیم به جاذبه های طبیعی را برای مسافران دو چندان فراهم می کند. 
وی تصریح کرد: گردشگری ریلی امکان بهره مندی از جاذبه های کمتر دیده شده مسیر ویژه خط آهن را نیز مهیا می سازد که براساس مطالعات گروه ژئو پارک ها و ژئوتوریسم ها پیش بینی می شود به همین سبب مسیر خط آهن گیلان در آینده به عنوان مسیری گردشگری با جاذبه های متنوع بصری ویژه برای مسافران قطار به شمار آید. 
کاوه به مصوبات کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی استان نیز اشاره و بیان کرد: براساس مصوبات کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی گیلان؛ مقرر شده که با همکاری گروه مطالعات ژئو پارک ها و ژئو توریسم ها (GGP) ، مرکز تحقیقات زمین شناسی و علوم زمین گیلان برای جاذبه های طبیعت محور و جاذبه های زمین شناسی ( ژئو پتانسیل ها) در مسیر خط آهن گیلان مطالعات تفسیرنگاری انجام و شرایطی برای ارائه آن برای مسافران قطار همزمان با عبور از هریک از این دیدنی های مسیر انجام شود. 
وی خاطرنشان کرد: همچنین بر اساس یافته های گروه مطالعاتی یادشده و با همکاری مرکز تحقیقات زمین شناسی و کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی استان، بزودی شاهد برنامه ریزی برای معرفی چند ژئو سایت مستعد بمنظور سرمایه گذاری خواهیم بود چراکه تفسیرنگاری و ارائه این تفسیرها در خصوص ارزش های بصری و جاذبه های گردشگری گیلان موجب ارتقاء دانش عمومی مسافران و جلب توجه آنان به محیط زیست می شود. 
کاوه ادامه داد: قطار گردشگری اگر به شکل صحیح و اصولی، اطلاعات علمی را در خصوص جاذبه های محیط در دو سوی مسیر به مسافران ارائه کند؛ نه تنها موجب ارتقاء دانش عمومی فرهنگسازی برای حفاظت محیط زیست خواهد شد، بلکه قطار به عنوان یک مسیر ژئوتوریستی، مسیر را طی می کند. 
به گفته کاوه؛ مسیرهای ژئو توریستی مسیرهایی هستند که به علت داشتن زیبایی های طبیعی ، اشکال ویژه زمین و پوشش گیاهی متنوع و خاص و چشم اندازهای زیبا در دو سوی مسیر، مورد توجه مسافران و گردشگران طبیعت محور قرار می گیرند. 
وی ابراز امیدواری کرد که اداره کل گردشگری گیلان به مصوبات کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی استان به عنوان پارلمان بخش خصوصی توجهی ویژه کند تا شرایط توسعه بیش از پیش برای گردشگری استان فراهم و امکان معرفی جاذبه های استان به گردشگران بیش از پیش مهیا شود.